Nie inwestuj, jeśli nie jesteś przygotowany/a na utratę wszystkich zainwestowanych pieniędzy. To inwestycja wysokiego ryzyka i nie należy oczekiwać, że będzie się chronionym, jeśli coś pójdzie nie tak. Poświęć dwie minuty, aby dowiedzieć się więcej.
Efekty kształcenia:
Po przeczytaniu tego artykułu będziesz rozumieć:
1. Co to jest Bitcoin i jak działa
2. Początki projektu Bitcoina
3. Dlaczego Bitcoin został stworzony i jakie problemy ma rozwiązać?
4. Jak jest rola sieci Bitcoin
Co to jest Bitcoin?
Bitcoin to cyfrowa sieć płatności stworzona przez Satoshi Nakamoto, który opublikował Białą Księgę Bitcoina (ang. Bitcoin Whitepaper) w październiku 2008 roku pod japońsko brzmiącym pseudonimem. Bitcoin stosuje rewolucyjne podejście do sposobu rejestrowania i rozliczania transakcji, a bitcoin (przez małe „b”) jest wbudowaną walutą, na której się ono opiera.
Sekretem sieci Bitcoin jest cecha określana jako decentralizacja. Zdecentralizowany system funkcjonuje bez jednego centralnego organu, takiego jak np. administracja rządowa.
Jako zdecentralizowana sieć płatności użytkownicy Bitcoina dokonują transakcji bezpośrednio między sobą, a logika systemu (protokół Bitcoin) automatycznie śledzi salda i transakcje. Kontrastuje to z tradycyjnym systemem finansowym, w którym transakcje przechodzą przez scentralizowany podmiot.
Bitcoin nie jest pierwszą próbą stworzenia systemu finansowego bez banków; powodem, dla którego odniósł sukces tam, gdzie inni ponieśli porażkę, jest to, że znalazł rozwiązanie problemu „podwójnego wydawania”.
Problem podwójnego wydawania.
Prawie wszystkie systemy online, na których polegamy, aby ułatwić sobie życie, są kontrolowane przez władze centralne, na przykład banki, które zarządzają naszymi pieniędzmi. Pierwszy wiersz w Białej Księdze Bitcoina nakreśla alternatywę.
Wersja czysto peer-to-peer elektronicznej gotówki pozwoliłaby na przesyłanie płatności online bezpośrednio od jednej strony do drugiej, bez konieczności przechodzenia przez instytucję finansową.”
Aby system peer-to-peer działał, potrzebuje sposobu na prowadzenie dokładnego rejestru sald. Załóżmy, że Alice i Bob mają po 100 GBP. Jeśli Alice wyśle Bobowi 20 GBP, ich salda muszą się odpowiednio dostosować.
Bez monitorowania przez stronę trzecią Alice mogłaby po prostu nie zmniejszyć swojego salda o 20 GBP i spróbować wydać tę kwotę ponownie (podwójne wydanie).
Biała Księga Bitcoina ma na celu znalezienie sposobu na utrzymanie uczciwości zdecentralizowanego systemu płatności bez pośrednika.
Scentralizowane rozwiązanie polega na zaufaniu emitentowi pieniądza, takiemu jak bank centralny, który będzie prowadził rejestr pieniędzy zmieniających właściciela. Tak działa obecnie nasz system finansowy.
Co jest wadą scentralizowanych systemów płatności?
Znajdując rozwiązanie problemu podwójnego wydawania pieniędzy, Satoshi Nakamoto zbudował alternatywny, zdecentralizowany system płatności. Bitcoin pozwala dowolnym dwóm osobom mieszkającym w dowolnym miejscu na świecie na swobodne dokonywanie transakcji bez wzajemnej znajomości i zaufania.
Pomysł ten zainspirował ekosystem powiązanych produktów i usług finansowych o wartości biliona dolarów, powszechnie znany jako DeFi (zdecentralizowane finanse).
Ale Bitcoin usuwa również moc scentralizowanych władz pozwalającą im kontrolować podaż pieniądza. Rozwiązaniem Bitcoina jest wbudowanie w jego logikę zasady, która ustala jego podaż na 21 milionów bitcoinów, rozwiązując kwestię niedoboru.
Jak działa Bitcoin?
Korzystając z tego samego przykładu, w którym Alice i Bob wysyłają sobie pieniądze, oboje mogą zapisywać swoje transakcje na kartkach papieru, które działają jak księga rachunkowa. Muszą jednak znaleźć sposób na osiągnięcie porozumienia w sprawie stanu sald i transakcji.
Problem ten staje się coraz trudniejszy, gdy obejmuje tysiące użytkowników na całym świecie, którzy nie znają się i nie ufają sobie nawzajem.
Scentralizowanym rozwiązaniem byłaby jedna księga i jedna osoba lub komitet odpowiedzialny za jej prowadzenie.
Ponieważ Bitcoin jest zdecentralizowany, nie ma tylko jednej kopii, ale działa jako rozproszona baza danych z uczestnikami (zwanymi Węzłami, ang. Node) w sieci Bitcoin. Każdy Węzeł (Node) automatycznie utrzymuje, kompiluje i uzgadnia prawidłowy stan księgi.
Węzły pozostają zsynchronizowane poprzez przestrzeganie zasad Bitcoina zdefiniowanych w oprogramowaniu, które wszystkie one stosują. Satoshi opisał, w jaki sposób Bitcoin utrzymuje dokładną rozproszoną księgę sald bitcoinów za pomocą pięciu podstawowych pojęć: Podpisy, Znaczniki Czasu, Konsensus, Komunikacja Sieciowa i Zachęty.
Podpisy
Biała Księga Bitcoina opisuje swoją walutę jako łańcuch podpisów cyfrowych. Przypomina to banknoty z numerami seryjnymi, które można uznać za podpisy.
Podpisy Bitcoin są kryptograficzne, aby zapewnić anonimowość i bezpieczeństwo, i łączą dwa klucze - jeden prywatny znany tylko nadawcy (Alice) i jeden publiczny, identyfikujący odbiorcę (Bob).
Obracanie monetami za pomocą podpisów może jednak działać tylko z systemem weryfikującym, że zostały one wydane tylko raz.
Znacznik czasu i blockchain
Jeśli Alice, Bob i większa sieć prowadzą rejestr transakcji, jedyną informacją, która może rozstrzygnąć wszelkie spory dotyczące ważnych wpisów, jest niezmienny znacznik czasu.
Brak systemu, który działałby bez centralnego organu, jest tym, co nie pozwalało poprzednikom Bitcoina odnieść sukcesu. Biała Księga Bitcoina opiera się jednak na wcześniejszych próbach skutecznego znakowania czasem dokumentu cyfrowego. Przykładem może być praca Stuarta Habera i Scotta Stornetty (1991).
Haber i Stornetta opracowali prosty sposób znakowania czasem dokumentów, który był prawie niemożliwy do podrobienia. Satoshi znalazł zdecentralizowany sposób replikacji swojego pomysłu, aby zapewnić dokładność danych transakcji i możliwość ich łatwej weryfikacji bez potrzeby zaufania.
Dane transakcji Bitcoin są grupowane w bloki danych, otrzymują znacznik czasu i są hashowane (przepuszczane przez algorytm kryptograficzny w celu uzyskania identyfikatora o jednolitej długości). Znacznik czasu poprzedniego chronologicznego bloku danych jest zawarty w hashu, tworząc łańcuch, obecnie bardziej znany jako blockchain.
Kolejnym wyzwaniem było opracowanie sposobu decydowania, które z Węzłów dodadzą ten blok danych ze znacznikiem czasu w uczciwy i dokładny sposób, oraz zachęcanie ich do tego.
Proof-of-work (PoW) i nagrody za blok
Węzeł, który chce dodać blok transakcji bitcoin, musi udowodnić, że włożył wystarczający wysiłek, by dowieść uczciwości swoich intencji. Gdyby to było zbyt łatwe, sieć zalałaby fala fałszywych danych.
Rozwiązaniem stał się wymóg, by Węzły konkurowały ze sobą w rodzaju loterii, w której zwycięzca może dodać nowy blok do łańcucha. Aby znaleźć zwycięski numer loterii, Węzły używają komputerów zaprojektowanych wyłącznie do uruchamiania określonego algorytmu, który przechodzi przez niekończące się permutacje. Algorytm loterii dostosowuje poziom trudności w zależności od liczby uczestników, aby zapewnić znalezienie zwycięzcy mniej więcej co dziesięć minut.
Ta loteria sama w sobie nie ma żadnego znaczenia poza udowodnieniem, że dowolny węzeł włożył wystarczający wysiłek, aby zdobyć prawo do dodania nowego bloku danych. Logicznie biorąc, Węzły uczestniczyłyby w loterii tylko dla korzyści netto, więc zwycięski Węzeł otrzymuje nagrodę blokową w postaci nowo utworzonych bitcoinów, plus opłaty uiszczane przez użytkowników za wysyłanie transakcji. Właśnie dlatego proces ten określany jest jako wydobywanie bitcoinów.
A ponieważ każdy blok zawiera znacznik czasu poprzedniego bloku w łańcuchu, Węzły są zniechęcane do dodawania fałszywych transakcji (podwójnych wydatków). Musieliby ciągle wygrywać na loterii, aby utrzymać fałszywe dane w łańcuchu, ale sieć uznaje tylko najdłuższy łańcuch.
Ponieważ jest to proces losowy, prawdopodobieństwo ciągłego wygrywania na loterii jest zbyt małe, by się nim przejmować.
Jak Bitcoin stworzył cyfrowy niedobór
Nagroda za blok ma podwójną funkcję, ponieważ wydobywanie jest jedynym sposobem na tworzenie nowych bitcoinów. Zapewnia to spełnienie jakości niedoboru, ponieważ protokół obejmuje stałą podaż 21 milionów bitcoinów.
Nagrody za bloki są dystrybuowane mniej więcej co dziesięć minut od momentu wydobycia pierwszego bloku - Genesis Block - w styczniu 2009 roku. Nagroda za wydobycie bloku zmniejsza się o połowę co 210 000 bloków lub mniej więcej raz na cztery lata. Do roku 2140 wszystkie bitcoiny zostaną wydobyte.
Co to jest Bitcoin? Podsumowanie
Bitcoin to cyfrowa sieć płatności, która przyjmuje rewolucyjne podejście do sposobu rejestrowania i rozliczania transakcji przy użyciu wbudowanej waluty o tej samej nazwie.
Sieć płatności Bitcoin jest zdecentralizowana. Rozlicza ona transakcje i utrzymuje salda we wspólnej księdze bez centralnego organu.
Jednostki Bitcoin są zdefiniowane jako podpisy cyfrowe, które można wydać tylko za pomocą kombinacji kluczy prywatnych i publicznych.
Sieć Bitcoin obsługuje współdzieloną księgę bloków danych ze znacznikami czasu, które są połączone w łańcuchu w celu kryptograficznego rejestrowania ruchu bitcoinów.
Każdy może dołączyć do sieci Bitcoin. W tym celu należy przestrzegać zestawu zasad (protokołu) i używać specjalnego komputera (Węzła) do udziału w pseudoloterii (wydobywaniu).