Nie inwestuj, jeśli nie jesteś przygotowany/a na utratę wszystkich zainwestowanych pieniędzy. To inwestycja wysokiego ryzyka i nie należy oczekiwać, że będzie się chronionym, jeśli coś pójdzie nie tak. Poświęć dwie minuty, aby dowiedzieć się więcej.
Efekty kształcenia:
Po przeczytaniu tego artykułu będziesz rozumieć:
1. Co to jest DeFi
2. Jak ważne jest DeFi
3. Jak działa DeFi
4. Jakie są zalety i wady DeFi
5. Jak zacząć korzystać z DeFi
Co to są DeFi?
DeFi to skrót od zdecentralizowanych finansów (ang. Decentralised Finance), nowego rodzaju usług finansowych dostępnych za pomocą technologii blockchain zamiast pośrednictwa banku.
DeFi uważane są za wyznacznik zmian na rynku finansowym ponieważ umożliwiają korzystanie z usług tej branży każdemu, kto dysponuje łączem internetowym, a każdy, kto potrafi programować, może tworzyć aplikacje.
Compound jest przykładem usługi DeFi, która pozwala użytkownikom powiązać ich portfele kryptowalutowe z cyfrową aplikacją (dApp) wbudowaną w blockchain Ethereum, aby czerpać zyski z aktywów krypto lub pod ich zastaw zaciągać pożyczki.
DeFi: Programowalne pieniądze
Bitcoin dostarczył technologię umożliwiającą przesyłanie i przechowywanie środków bez centralnej kontroli.
Ethereum dodał możliwość programowania usług poprzez inteligentne kontrakty (ang. smart contracts), dlatego DeFi często są przedstawiane jako programowalne pieniądze.
Smart contracts to umowy określone kodem. W przypadku Ethereum kod zapisany jest w języku nazywanym Solidity i uruchamianym w części sieci Ethereum znanej jako EVM – Ethereum Virtual Machine. Ethereum pobiera opłaty uzależnione od stopnia złożoności inteligentnego kontraktu.
POniżej porównujemy główne cechy usług DeFi z tradycyjnymi usługami finansowymi (TradFi).
TradFi | DeFi |
Scentralizowane: Formalna struktura biznesowa, dane przechowywane na serwerach | Zdecentralizowane: brak formalnej struktury biznesowej, biur czy pracowników, dane przechowywane w łańcuchu bloków |
Wymagające pozwolenia: Procedura aplikacyjna, wymóg rejestracji klienta (KYC), ograniczenia geograficzne | Niewymagające pozwolenia: dostępne dla każdego posiadającego łącze internetowe, brak procedury aplikacyjnej czy rejestracji klienta |
Nietransparentne: Model operacyjny znany jedynie osobom i organom nadzorczym | Transparentne: Każdy może zobaczyć transakcje i kod kryjący się pod aplikacjami DeFi |
9-17: Usługi są dostępne w ograniczonych godzinach pracy | 24/7: Ponieważ DeFi to po prostu kod, nie ma godzin otwarcia/zamknięcia |
Jak działają DeFi
Dwa pojęcia pomagają zrozumieć jak działają DeFi, a także tłumaczą towarzyszący DeFi żargon: komponowalność i warstwy Stosu DeFi.
Komponowalność DeFi
Prostym sposobem na zrozumienie komponowalności jest wyobrażenie sobie klocków Lego w świecie pieniędzy.
Ethereum używa wspólnych standardów, co oznacza, że wszystkie komponenty DeFi pasują do siebie jak klocki Lego, a to umożliwia szybki rozwój ekosystemu połączonych ze sobą cyfrowych aplikacji (dApp).
Warstwy Stosu DeFi
Łatwiej zrozumieć, jak działają usługi DeFi, gdy się rozbije ich system na szereg funkcjonalnych warstw.
Warstwa ustaleń –Miejsce, gdzie blockchain przechowuje aktywa i dokonuje zmian stanu inteligentnych kontraktów w zdecentralizowany sposób. Omówienia funkcji blockchaina często określają warstwę ustaleń jako warstwę 1.
Warstwa aktywów –Miejsce, gdzie ustalane są waluty i cyfrowe jednostki wartości. W przypadku Ethereum są to natywne tokeny, ether i inne tokeny odpowiadające jego standardom np. ERC-20 i ERC-721 (typowy format NFT).
Warstwa protokołów –To oparty o kod układ wbudowany w inteligentne kontrakty definiujący ich obsługę.
Warstwa aplikacji –To interfejs, który widzi użytkownik i z którym wchodzi w interakcje, zwykle nazywany cyfrowymi aplikacjami (dApps). Wygląda jak inne funkcjonalne strony internetowe czy aplikacje mobilne, ale odróżnia go od nich fakt, że wchodzi w interakcje z niższymi warstwami.
Warstwa agregacji –Agregatory upraszczają zarządzanie rosnącą liczbą konkurujących ze sobą lub wobec siebie komplementarnych protokołów. Agregatory DEX łączą użytkownika z najkorzystniejszą zdecentralizowaną giełdą; Zarządzający portfolio DeFi gromadzą całą aktywność użytkownika na jednym panelu.
Jakie usługi oferują DeFi?
Ethereum i blockchainy działające w oparciu o podobny model EVM mogą realizować każdą umowę, która da się zdefiniować matematycznie i zaprezentować na interfejsie użytkownika strony internetowej lub aplikacji. Przyjrzyjmy się najpopularniejszym usługom DeFi i ich zaletom.
Zarabianie na odsetkach od krypto
Wpłacając krypto za pomocą DeFi, można zarobić odsetki, których wysokość jest uzależniona od danej monety.
Zaciąganie pożyczek pod zastaw krypto
Trzy modele pożyczania krypto od DeFi:
- Peer-to-peer: Zaciągnięcie pożyczki bezpośrednio u pożyczkodawcy, wykorzystując posiadane krypto w charakterze zabezpieczenia
- Pool-based: Zaciągnięcie pożyczki z puli środków, wykorzystując posiadane krypto w charakterze zabezpieczenia
- Pożyczki Flash: Zaciągnięcie pożyczki i jej zwrócenie w ramach jednego zatwierdzenia bloku, bez konieczności złożenia jej zabezpieczenia
Złożony handel zdecentralizowany
Kupno i sprzedaż krypto wraz ze złożonymi instrumentami pochodnymi od zdecentralizowanych giełd (DEX)
Zdecentralizowane produkty ubezpieczeniowe
Ubezpieczenie na wypadek straty spowodowanej niepowodzeniem inteligentnego kontraktu.
Wprowadzenie do DeFi
Zrozumienie warstw tworzących DeFi jest pomocne, ale w praktyce użytkownik ma do czynienia jedynie z warstwą aplikacji lub dApp.
dApp wygląda jak typowa strona internetowa, ale to, co dzieje się za jej kulisami (na różnych warstwach) jest kompletnie inne. Na poziomie użytkownika główną różnicą jest konieczność podłączenia portfela krypto, który w ramach ekosystemu krypto działa jak przenośna tożsamość, ale nie zawiera danych osobowych.
W przypadku DeFi najbardziej popularnymi portfelami krypto są te oparte na przeglądarce, jak MetaMask. dApps. Portfele przeglądarkowe upraszczają stopień zaangażowania w inteligentnych kontraktach; wystarczy kilka kliknięć, by potwierdzić transakcję i wyrazić zgodę na uiszczenie opłaty naliczanej przez odpowiedni blok.
W przypadku zarabiania odsetek transakcja przeleje środki i potwierdzi zgodę, by dApp automatycznie wypłacała użytkownikowi odsetki.
Ponieważ DeFi jest systemem otwartym i niewymagającym pozwolenia, użytkownik w każdej chwili może rozwiązać umowę, chociaż działanie takie spowoduje naliczenie dodatkowej opłaty transakcyjnej.
Zalety i wady DeFi
Teraz, kiedy już wyjaśniliśmy czym są DeFi, jak działają i jakie oferują usługi, możemy porównać zalety tego systemu z kilkoma mniej oczywistymi wadami.
Zalety DeFi
- Otwarte dla każdego z łączem internetowym.
- Ich projekt pozwala na szybkie wprowadzenie innowacji, cały czas są tworzone nowe usługi.
- Są pseudonimowe, zatem użytkownicy nie muszą ujawniać swoich danych osobowych.
- Są transparentne, więc wszystkie transakcje są widoczne, podobnie jak zasada działania DeFi.
- Funkcjonują 24/7 bez żadnych ograniczeń geograficznych.
Wady DeFi
- Otwarty charakter DeFi oznacza, że użytkownicy ponoszą pełną odpowiedzialność za swoje działania, w tym za bezpieczeństwo portfela, bez siatki bezpieczeństwa.
- Rywalizacja o zatwierdzenie transakcji może na Ethereum windować opłaty do poziomu przekraczającego budżet wielu użytkowników.
- Inteligentne kontrakty podlegają ludzkim błędom jak również złym zamiarom, przez co narażają użytkowników na potencjalne straty i oszustwa.
- Sposób działania DeFi nie jest intuicyjny, co może zrażać nowych użytkowników.
Co to są DeFi? Podsumowanie
DeFi to skrót od zdecentralizowanych finansów (ang. Decentralised Finance), nowego rodzaju usług finansowych dostępnych za pomocą technologii blockchain zamiast pośrednictwa banku.
Każdy, kto dysponuje łączem internetowym, ma dostęp do DeFi, a każdy, kto potrafi kodować, może na nich budować.
DeFi opisuje się jako programowalne lub nazywa pieniędzmi Lego, bo wszystkie elementy są komponowalne i pasują do siebie jak klocki Lego.
Jak działają DeFi
- Warstwa ustaleń – blockchain stanowiący fundament
- Warstwa aktywów – obrót tokenami i aktywami
- Warstwa protokołów – Zasady i reguły zdefiniowane w smart contracts
- Warstwa aplikacji – Interfejs użytkownika, z którym ten łączy się portfelem krypto
- Warstwa agregacji – Panele portfolio lub zagregowane zdecentralizowane giełdy
Popularne usługi DeFi:
- Zarabianie na odsetkach/pożyczanie
- Zdecentralizowany handel
- Ubezpieczenia
Co potrzeba, aby zacząć:
- Portfel krypto
- Środki krypto
- Łącze internetowe
- Znajomość procesów i ryzyka