Nie inwestuj, jeśli nie jesteś przygotowany/a na utratę wszystkich zainwestowanych pieniędzy. To inwestycja wysokiego ryzyka i nie należy oczekiwać, że będzie się chronionym, jeśli coś pójdzie nie tak. Poświęć dwie minuty, aby dowiedzieć się więcej.
Efekty kształcenia:
Po przeczytaniu tego artykułu będziesz rozumieć:
1. Co to jest kryptowaluta
2. Jak jest różnica między kryptowalutami takimi jak Bitcoin a walutami emitowanymi przez rząd (waluty fiducjalne, zwane też fiat)
3. Jakie jest rozróżnienie między kryptowalutą a blockchainem
4. Jak w uproszczeniu działają kryptowaluty
Co to jest kryptowaluta?
Kryptowaluta to nowa forma wartości cyfrowej zabezpieczona kryptografią, a nie autorytetem banku centralnego. Kryptografia to metoda ochrony informacji za pomocą skomplikowanej matematyki, aby zapewnić, że tylko właściwy odbiorca może uzyskać do nich dostęp. To wyjaśnia to pochodzenie terminu „kryptowaluta”: zbitka słów kryptografia i waluta.
Transakcje kryptowalutowe są rejestrowane w cyfrowych księgach zwanych blockchainami i udostępniane w sieci komputerów, a nie w jednej bazie danych banku centralnego, co jest cechą określaną jako zdecentralizowanie.
Niezależność od manipulacji, którą kryptowaluty uzyskują dzięki decentralizacji, jest jedną z ich cech charakterystycznych. Poniżej przeanalizujemy wszystkie zalety kryptowalut, a także ich ograniczenia i trudności w ocenie ich potencjalnej wartości.
Bitcoin: pierwsza kryptowaluta
Bitcoin był pierwszą kryptowalutą. Został stworzony przez osobę lub grupę osób posługujących się pseudonimem Satoshi Nakamoto. W październiku 2008 r. Satoshi opublikował Białą Księgę Bitcoina (ang. Bitcoin Whitebook), w której wyjaśniał jego działanie.
Bitcoin to także nazwa systemu opartego na blockchainie, który tworzy i obsługuje bitcoina, jego kryptowalutę.
Rozróżnienie między cyfrowymi jednostkami pieniężnymi a obsługującym je łańcuchem bloków jest często łączone pod pojęciem kryptowaluty lub w skrócie „krypto”. Krypto jest również używane jako ogólne odniesienie do rosnącego ekosystemu firm i usług w tej przestrzeni.
W tym artykule wyjaśnimy, w jaki sposób te dwa elementy – jednostki kryptowalutowe i łańcuchy bloków – współpracują ze sobą, aby nadać kryptowalutom ich wyjątkowe cechy. Zbadamy również, skąd bierze się wartość kryptowalut.
Porównanie kryptowalut z istniejącymi pieniędzmi
Aby wyjaśnić, jak działają kryptowaluty, wykorzystamy w naszym porównaniu Alice, która używa swojego banku do wysłania Bobowi 20 GBP z Alicją, która przeprowadza ten sam proces przy użyciu kryptowaluty, np. bitcoina.
Jak działają transakcje bankowe
Alice prawdopodobnie użyje aplikacji bankowej na swoim smartfonie, aby utworzyć transakcję przy użyciu danych podanych przez Boba, niektóre z nich są osobiste i identyfikują jego konto bankowe.
Banki Alice i Boba przeprowadzą następnie kontrole, aby upewnić się, że transakcja jest ważna i nie zostały złamane żadne zasady. Proces ten może być czasochłonny i kosztowny, zwłaszcza jeśli Alice i Bob znajdują się w różnych krajach.
Aby wysłać Bobowi wspomniane 20 GBP, Alice może użyć metod płatności alternatywnych wobec metod jej banku, ale proces zachodzący w tle jest zasadniczo taki sam, z określonymi ograniczeniami, zasadami i scentralizowaną kontrolą.
Ten scentralizowany system znany jest jako pieniądz fiducjarny (fiat), odnoszący się do uprawnień władz państwowych do kontrolowania podaży pieniądza, a także sposobu jego wykorzystania.
Jak działają transakcje kryptowalutowe
Alice może również użyć kryptowaluty, aby wysłać Bobowi równowartość 20 GBP w wartości cyfrowej, wykonując podobny zestaw kroków. Jednak proces zachodzący w tle jest inny.
W naszym przykładzie użyjemy Bitcoina: Alice również może skorzystać z aplikacji na swoim telefonie opisanej jako portfel Bitcoin. Po otwarciu swojego portfela bitcoin Alice wprowadzi adres bitcoinowy Boba - długi ciąg liter i cyfr - zamiast danych jego konta bankowego.
Aby bitcoiny Alice dotarły do Boba, nie są one rozliczane przez centralny system; zamiast tego sieć niezależnych użytkowników uzgadnia, ile bitcoinów Alice wysłała Bobowi, a ich nowe salda są zapisywane we wspólnej księdze zwanej blockchainem.
Zasady rozliczeń
Proces dochodzenia do porozumienia, że Alice wysłała Bobowi bitcoiny o wartości 20 GBP, wymaga od sieci przestrzegania zestawu zasad dotyczących funkcjonowania sieci Bitcoin.
Zasady te są zdefiniowane w oprogramowaniu zwanym protokołem Bitcoin. Decentralizacja chroni protokół Bitcoin przed zmianami, chyba że za zgodą większości.
Zatwierdzanie transakcji
Protokół Bitcoin wymaga od Alicji dostarczenia ważnego klucza kryptograficznego (takiego jak hasło), aby udowodnić, że kontroluje adres Bitcoin z wystarczającą liczbą jednostek do wysłania do Boba.
Osiąganie porozumienia
Zadaniem członków sieci (węzłów, ang. Nodes) jest nasłuchiwanie nowych transakcji, takich jak ta od Alice do Boba, łączenie ich w bloki i potwierdzanie, że Alice przestrzegała zasad i dostarczyła prawidłowy klucz. Nowy blok jest następnie dodawany do istniejącego łańcucha bloków.
Ten proces uzgadniania jest znany jako mechanizm konsensusu. Mechanizmy konsensusu różnią się między blockchainami, nadając unikalne cechy kryptowalutom, które każdy z nich obsługuje. To częściowo wyjaśnia, dlaczego istnieje tak wiele kryptowalut i, jak wyjaśnimy poniżej, dlaczego ich wartości się różnią.
Przykłady mechanizmu konsensusu
Mechanizm konsensusu Bitcoina nazywany jest proof-of-work, ponieważ opiera się na określonych typach Węzłów, zwanych górnikami. Górnicy muszą udowodnić, że włożyli wystarczająco dużo pracy, aby uzyskać prawo do aktualizacji szczegółów nowych transakcji, takich jak ta między Alice i Bobem, a następnie dodać je do łańcucha bloków.
Górnictwo nie polega na kopaniu, jak mogłaby sugerować nazwa. Zamiast tego chodzi o znalezienie rozwiązania złożonej zagadki matematycznej. Praca włożona w rozwiązanie zagadki zapewnia dokładność i integralność transakcji, a w zamian górnicy otrzymują nagrodę w postaci nowych bitcoinów.
Wydobywanie to jedyny sposób, w jaki system generuje nowe bitcoiny; kluczowy wyróżnik w porównaniu z systemem pieniądza fiducjarnego, w którym komitety banków centralnych podejmują decyzje dotyczące podaży pieniądza.
Istnieje wiele różnych rodzajów blockchainów. Każdy typ ma inne podejście do osiągania konsensusu, ale wszystkie koncentrują się na tym, aby robić to bez centralnego punktu błędu.
Innym przykładem jest Proof-of-Stake, mechanizm konsensusu używany przez Ethereum. Proof-of-Stake umożliwia zastosowanie wykraczające poza wysyłanie płatności cyfrowych, dlatego definicja kryptowaluty w naszym wstępie odnosi się do wysyłania wartości cyfrowej, a nie tylko pieniędzy.
Ethereum i różne przypadki korzystania z kryptowalut
Uruchomione w 2015 roku Ethereum obsługuje kryptowalutę o nazwie ether. Ether może być używany jako cyfrowy pieniądz, ale także do płacenia za wynajem zdecentralizowanej mocy obliczeniowej z Ethereum (trochę jak korzystanie ze zdalnego serwera w chmurze, takiego jak Amazon Web Services).
Moc obliczeniowa Ethereum (określana jako Ethereum Virtual Machine lub EVM) może obsługiwać dowolną usługę, którą można zakodować w instrukcji zwanej Smart Contract.
Piękno Ethereum polega na tym, że w przeciwieństwie do Amazon, Google czy Apple, nie jest to usługa zamknięta. Zdecentralizowane aplikacje, które obsługuje, często nazywane w skrócie dApps, mogą obejmować:
- Tworzenie i wymianę niewymienialnych tokenów (NFT)
- Aplikacje DeFi do udzielania lub zaciągania pożyczek w kryptowalutach
- Usługi związane z grami, metaverse lub hazardem
W tych przypadkach ether jest jednostką waluty w tej aplikacji, a transakcje są rozliczane w łańcuchu blokowym Ethereum.
Jedną z inteligentnych funkcji obsługiwanych przez Ethereum jest tworzenie odrębnych kryptowalut z oddzielnymi tożsamościami i dostawami. Tak długo, jak te kryptowaluty będą przestrzegać zestawu uzgodnionych standardów, Ethereum będzie działać jako warstwa rozliczeniowa, pobierając opłaty za przetwarzanie transakcji. Przykładem jest Shiba Inu, kryptowaluta o psiej tematyce zbudowana na Ethereum.
Ethereum to tylko jeden z rodzajów blockchainów oferujących tę funkcję; istnieje wiele innych, takich jak Solana, Avalanche lub Binance Smart Chain. Każda z nich obsługuje swoją natywną kryptowalutę do płacenia za moc obliczeniową, ale także waluty specjalne i dApps.
Co to jest kryptowaluta? Podsumowanie
Kryptowaluta to nowa forma wartości cyfrowej zabezpieczona kryptografią, a nie autorytetem banku centralnego.
Transakcje są rejestrowane we współdzielonych księgach cyfrowych zwanych blockchainami i udostępniane przez sieć komputerów, co jest cechą określaną jako decentralizacja.
Bitcoin był pierwszą kryptowalutą. Pojawił się w 2009 roku i działa zgodnie z zestawem zasad zwanych protokołem Bitcoin. Dokonanie transakcji bitcoinowej wymaga klucza kryptograficznego, takiego jak hasło.
Udane transakcje są rejestrowane w blokach danych, które tworzą łańcuch bloków bitcoina.
Aby sieć była zdecentralizowana, ale zgadzała się co do dokładnego stanu sald bitcoinów, specjalni uczestnicy zwani górnikami stosują metodę konsensusu zwaną proof-of-work. Górnicy zużywają moc obliczeniową, aby rywalizować w loterii, przeprowadzanej co dziesięć minut, w której zwycięzca jest nagradzany bitcoinem.
Ethereum zostało uruchomione w 2015 roku i obsługuje kryptowalutę o nazwie ether. Ether może być używany jako cyfrowy pieniądz, ale również jako sposób na płacenie za wynajem zdecentralizowanej mocy obliczeniowej Ethereum.
Ethereum obsługuje zdecentralizowane aplikacje (dApps). dApps można używać w wielu obszarach, np.:
- Tworzenie i wymiana niewymienialnych tokenów (NFT)
- Udzielanie lub zaciąganie pożyczek w kryptowalutach
- Gry i hazard w metaverse
Ethereum wspiera również tworzenie odrębnych kryptowalut z oddzielnymi tożsamościami i podażą. Kryptowaluty te muszą być zgodne z zestawem uzgodnionych standardów zwanych ERC-20.