Co to jest CeFi?

Efekty kształcenia: 

Po przeczytaniu tego artykułu będziesz rozumieć:

1. Co to są scentralizowane finanse (CeFi)
2. Co jest nie tak ze scentralizowanym systemem bankowym
3. W jaki sposób ograniczona ilość zasobów zwiększa wartość pieniądza
4. Jaka jest różnica między CeFi a DeFi? 

Co to jest CeFi?

CeFi to scentralizowane finanse (skrót od Centralised Finance) i oznaczają te usługi, które pokrywają się z tradycyjnym systemem płatności i zdecentralizowanym ekosystem kryptowalut.

Giełda kryptowalut (często skracana do CEX) jest przykładem usług CeFi. Popularne giełdy to Coinbase i Kraken. 

Operacje CEX są scentralizowane; operują w ramach tradycyjnej struktury biznesowej wymagającej rejestracji klienta, znanej jako KYC (know your customer). Pomimo scentralizowanego systemu umożliwiają użytkownikom kupowanie, sprzedawanie i przechowywanie zdecentralizowanych aktywów takich jak krypto czy NFT. 

Dlaczego potrzebujemy CeFi? 

CeFi stanowi łącznik pomiędzy dwiema sieciami płatniczymi, które w przeciwnym razie nie mogłyby się połączyć, bo działają na odrębnych warstwach ustaleń. 

Sposób w jaki środki wpływają i wypływają z usług CeFi często jest opisywany jako wjazd (on-ramp) i zjazd (off-ramp) z autostrady, bo środki te funkcjonują w podobny sposób.

CeFi zapewnia furtkę do zdecentralizowanych usług finansowych (DeFi), takich jak korzystanie z pożyczek krypto i ich udzielanie lub generowanie zysków. Te zdecentralizowane usługi nie opierają się na centralnie prowadzonej kontroli czy zarządzaniu, bo wszystkie transakcje przetwarzane są w łańcuchach bloków.

Korzyści z CeFi  

Główne korzyści z usług CeFi to ich pozycja obejmująca finanse tradycyjne oraz oparte na łańcuchach bloków usługi zdecentralizowane. Można je podzielić na dwie kategorie: 

• funkcja on-/off-ramp pomiędzy TradFi i DeFi
• uproszczone usługi finansowe w zakresie krypto 

Ruch on- i off-ramp

Używając giełdy kryptowalutowej jako przykładu usługi CeFi, można przyjrzeć się głównym usługom on- i off-ramp, które ona oferuje.

• Pieniądz fiducjarny on-ramp – klienci CEX mogą przenosić pieniądze z tradycyjnego systemu finansowego (jak np. rachunek bankowy), za pomocą platformy zakupić kryptowalutę i przechowywać ją w portfelu krypto wbudowanym w ich konto. 

• Pieniądz fiducjarny off-ramp – klienci CEX mogą przekonwertować kryptowalutę z powrotem na pieniądze fiducjarne i przelać je na rachunek bankowy; dotyczy to również kryptowalut wpłaconych z zewnętrznego portfela krypto. 

• Krypto off-ramp – Kiedy klient kupi krypto za pośrednictwem CEX, zamiast zostawiać je w portfelu wbudowanym w platformę może je wypłacić do własnego portfela krypto. To zapewnia mu kontrolę nad prywatnymi kluczami umożliwiającymi mu dostęp do swoich kryptowalut.  

• Krypto on-ramp –Klient CEX może wpłacić krypto przechowywane w kontrolowanym przez siebie portfelu i następnie kupić za nie inną kryptowalutę lub wymienić je na pieniądze fiducjarne. Wówczas jego środki „zjadą z autostrady” (off-ramp) i wrócą na rachunek bankowy. 

Dostęp do uproszczonych usług finansowych krypto 

W ramach ekosystemu krypto DeFi było jednym z największych obszarów wzrostu w ciągu ostatnich trzech lat. Według agregatorów informacji DeFi takich jak DefiLama w zdecentralizowanych usługach finansowych ulokowanych jest ponad 50 mld USD, co stanowi spadek z trzykrotnie wyższej w listopadzie 2021 całkowitej wartości zablokowanej (TVL).

Usługi DeFi obejmują pożyczki pod zastaw aktywów krypto, pożyczanie kryptowaluty w celu zarobienia odsetek, stakowanie krypto lub stosowanie strategii generujących zysk przedstawiane jako yield farming. 

Problem DeFi polega na tym, że nowicjuszom system może się wydawać skomplikowany, a ze względu na swój zdecentralizowany charakter nie ustala granic bezpieczeństwa. I tu właśnie wkracza CeFi.

CeFi oferuje wiele z usług finansowych DeFi, ale w ramach bardziej przyjaznej, budzącej większe zaufanie scentralizowanej platformy zapewniającej klientowi wsparcie w razie problemów. Usługi CeFi współpracują z dostawcami DeFi, oferując klientom nieco mniej atrakcyjne zyski lub wyższe koszty pożyczek w zamian za wygodę wynikającą z braku konieczności bezpośredniego korzystania z protokołów DeFi. 

Wady CeFi 

Chociaż korzyści płynące z korzystania z CeFi mają swoje źródło w fakcie, że tworzy on pomost pomiędzy ustalonym systemem regulacyjnym TradFi, a niewymagającym zezwoleń światem DeFi, ta pozycja niesie ze sobą również pewne wady. 

Wyższe koszty transakcji 

Świadcząc usługi, np. wymiany walut, CeFi działa jako pośrednik, czerpiąc zyski z wyższych opłat transakcyjnych i kosztów wypłat. To oznacza, że użytkownicy płacą więcej niż gdyby korzystali ze zdecentralizowanych usług bezpośrednio. 

Szara strefa regulacyjna 

Usługi CeFi takie jak wymiana walut rozwijają się bardzo szybko, szczególnie w okresach znanych jako rynek byka, kiedy to ceny silnie rosną. Przepisy nie nadążają za tym tempem, więc większość usług CeFi działa w obrębie szarej strefy regulacyjnej i organy rządowe nie mają nad nimi pełnej kontroli.

To oznacza również, że typowa ochrona depozytów, z której korzystają klienci banków i regulowanych instytucji finansowych, nie ma tu zastosowania, zatem jeśli i kiedy coś się nie uda, klienci mogą wszystko stracić. 

W 2022 roku kilka prestiżowych firm świadczących usługi CeFi zbankrutowało, odcinając swoich klientów od ich środków. Nadal odczuwa się skutki tych wydarzeń, a indywidualne przypadki są rozpatrywane sądownie. 

Brak transparentności 

Jedną z zalet kryptowaluty jest jej transparentność. Każdy dysponujący łączem internetowym może przeanalizować przepływy transakcyjne i logikę towarzyszącą usługom DeFi, przeglądając Smart Contract, który nimi kieruje. 

W porównaniu do tego CeFi nie są transparentne. Trudno jest zweryfikować oświadczenia firm świadczących CeFi dotyczące ich wypłacalności, a także to, jak firmy te generują zyski lub czy oferowane przez nie profity są trwałe. Często jest to opisywane jako „black box”. 

W TradFi również spotyka się brak transparentności, ale mankament ten jest równoważony ściślejszymi regulacjami prawnymi i wiarygodnością zdobytą u klientów korzystających z tych usług w niektórych przypadkach od dekad. 

Pojawiają się głosy, aby giełdy kryptowalut okazywały audyt dowodzący posiadania rezerw wystarczających na pokrycie sald klientów (Proof of Reserves), aby zapewnić większą transparentność. 

Nie twoje klucze, nie twoje monety  

Brak prawnych regulacji zabezpieczających stanowi jeszcze poważniejszy problem, ponieważ firmy CeFi wymagają, aby klienci powierzyli im swoje dane osobowe, pieniądze fiducjarne i, co najważniejsze, prywatny klucz do krypto, ufając, że są bezpieczne. 

Społeczność krypto określa tę niedogodność frazą „nie twoje klucze, nie twoje monety”. Puryści krypto dowodzą, że kryptowaluty należy przechowywać w portfelu, w którym ich właściciel ma kontrolę nad kluczami, a nie na giełdzie. 

Niemniej wielu z nas w naturalny sposób skłania się ku opcjom domyślnym, szczególnie kiedy trzymanie pieczy nad kluczami wymaga od właściciela krypto pewnej wiedzy technicznej. 

Rozpocznij ze Skrill